Đấy là chưa kể, mua rồi nhưng thanh lý nợ như thế nào, đặc biệt là đối với tài sản bất động sản khi mà kèm theo đó là ối rắc rối của luật pháp, tính sáng tỏ cực kỳ thấp mà họ chưa gặp bao giờ
Nếu vận dụng các quy định theo Thông tư 02/2013 của NHNN về phân loại và trích lập phòng ngừa rủi ro thì nợ xấu sẽ cao hơn hiện nay (Thông tư này đã được dời đến tháng 6/2014 mới áp dụng). Thì sẽ có nhiều khoản nợ xấu không đủ điều kiện để được mua lại. Các phương án trên đều có thể áp dụng được vào VN, tuy nhiên cho đến nay VN đã thành lập VAMC, nhưng khung pháp lý của Cty này vẫn chưa hoàn chỉnh khiến việc mua bán nợ chưa thể tiến hành ngay được.
Bên cạnh đó, nợ xấu của hệ thống nhà băng vẫn chưa được công bố đầy đủ. Ông nhận định về vấn đề này như thế nào ? Trong ít tài chính đã công bố hầu hết các ngân hàng đều không giảng giải chi tiết lý do nợ xấu gia tăng. Đây không phải là điều bất thần khi kinh tế vĩ mô còn trì trệ. Tuy nhiên “điểm nghẽn" trước hết, theo tôi nằm chính ở khái niệm "trái khoán đặc biệt" mà VAMC trả cho các ngân hàng thương mại khi mua nợ xấu.
Qua nhiều cuộc khủng hoảng tài chính, mỗi nước đều có cách xử lý tài sản rủi ro và nợ xấu riêng nhằm lưu thông dòng vốn trong nền kinh tế
Cổ phiếu ưu đãi được hưởng mức cổ tức nhất mực, không phụ thuộc vào khả năng sinh lời nhưng lại không có quyền tham dự vào việc điều hành ngân hàng. Thêm vào đó, không phải nhà băng thương mại cứ bán nợ cho VAMC là khoản nợ đó được xóa hoàn toàn. Bên cạnh đó, một số ngân hàng vẫn chưa kiểm soát tốt các khoản cho vay khi chạy theo chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng. Rõ ràng với những quy định quá chặt có phần "lợi" cho VAMC như giờ thì phần rủi ro bán nợ vẫn thuộc về phía NHTM.
Phần còn lại - nhưng chiếm tỉ trọng lớn - là để mua cổ phiếu ưu đãi của các nhà băng. Khiến ngay các nhà băng (chưa nói tới các tổ chức khác) ngần ngại khi bán nợ cho VAMC. Nếu VAMC cởi bỏ nút thắt này, theo tôi không chỉ nhà đầu tư trong nước mà ngay cả các tổ chức nước ngoài tham dự vào quá trình mua bán nợ cùng VAMC. VAMC phải nới những điều khoản này, nhất là quy định món nợ phải được đảm bảo bằng 60% giá trị tài sản bất động sản thì ngân hàng thương mại mới bạo dạn bán nợ cho VAMC
Trung Quốc thành công nhờ trực diện xử lý nợ xấu DNNN trong khi Nhật sẵn sàng cho tự sụp đổ nếu nhà băng quá yếu kém. - Kết quả kinh doanh mà các nhà băng vừa công bố mới đây cho thấy tình trạng nợ xấu không thuyên giảm mà có nguy cơ tăng, dù VAMC đã đi vào hoạt động được gần 2 tháng. Như thế, rủi ro chính vẫn là các ngân hàng thương mại vì họ bán nợ đi, không biết được chiết khấu và hưởng được bao nhiêu trong khi vẫn phải trích lập ngừa rủi ro 20% cho các khoản nợ để giảm trừ giá trị trái phiếu.
Thành thử, để xúc tiến quá trình xử lý nhanh của VAMC, NHNN có thể coi xét miễn giảm một số điều kiện khi mua nợ xấu. - Vậy theo ông để nhà ĐTNN quan tâm, mua nợ xấu thì chúng ta cần phải làm gì? Để thị trường nợ xấu VN được “quốc tế hóa” thì trước tiên là phải đổi thay khung pháp lý để cho những người mua nợ có thể thanh lý được nợ, nhất là với tài sản đảm bảo của khoản nợ là bất động sản - vấn đề mà các NHTM trong nước đều ngại mỗi khi bán nợ.
Mỹ một mặt thẳng thừng bơm vốn giải cứu ngân hàng nhưng lại không can thiệp sâu vào điều hành. Mặc dầu, VAMC đã ra đời nhưng với các điều kiện ngặt nghèo như nợ xấu phải có thế chấp tối thiểu 65% bằng bất động sản, người đi vay phải còn tồn tại và chứng minh được khả năng trả nợ.
Nhiều DN vẫn gặp khó khăn, không bán được hàng nên khó trả nợ vay đúng hạn
Ví dụ, tình trạng nhà băng A mua hộ nợ cho nhà băng B theo kiểu cùng nhau hợp nhất một mức giá mà mai đây, B có thể mua lại từ A. Với những tài sản là bất động sản, trước đây được đánh giá cao quá mức để vay cho bằng được, nay giá đi xuống, trong khi thiếu những Cty định giá độc lập và hành xử một cách khách quan, vậy thì giá mua, giá bán như thế nào là cả một vấn đề không nhỏ.
Với Mỹ, cuộc khủng hoảng tài chính Phố Wall năm 2008 bắt nguồn từ bong bóng bất động sản tan vỡ - tình cảnh khá tương đồng với VN hiện. Với mục đích thứ ba, Fed lựa chọn mua cổ phiếu ưu đãi thay vì loại phổ thông. Hành vi này nhằm mục đích giúp nhau xóa nợ xấu để làm đẹp bảng cân đối tài sản mà đáng lẽ, những Cty kiểm toán khi gặp những trường hợp như thế thì phải có chú thích trong bảng kiểm toán, nhưng họ đã lờ đi.
Rõ ràng với những quy định quá chặt có phần "lợi" cho VAMC như hiện giờ thì phần rủi ro bán nợ vẫn thuộc về phía ngân hàng thương nghiệp. - Mới đây Cty Tài chính Quốc tế (IFC) cho rằng nên xây dựng cơ chế thị trường để đấu giá các khoản nợ xấu , đây là “chìa khóa” giúp dọn nợ xấu chóng vánh nhất? Liệu đây có là phương án hữu hiệu nhất ? Tôi nghe có thông báo lãnh đạo Cty VAMC đã đánh tiếng, trong khoảng 2 tháng tới Cty này sẽ phát hành trái phiếu đặc biệt cho khoảng 10 nhà băng để đổi lấy 10
Tỉ lệ chiết khấu chưa rõ ràng, trong khi một số quy chế để bán nợ cho VAMC lại khá ngặt nghèo, như tổ chức tín dụng có nợ xấu 3% tổng dư nợ và khoản nợ phải được đảm bảo bằng 60% giá trị tài sản bất động sản.
Lượng tiền này được phân bổ một phần để mua lại nợ xấu NHTM, một phần dùng để giải quyết thanh khoản tạm cho những đơn vị yếu kém. Sau 5 năm nếu không xử lý được hết nợ xấu thì nhà băng thương mại phải lấy lại món nợ đó và "ôm" số nợ này. Ngoại giả, VAMC cũng có thể khai hoang nguồn vốn ngoại, bán nợ xấu cho các tổ chức nước ngoài.
Về việc đánh tiếng mua nợ xấu, tôi không nghĩ các nhà ĐTNN có thể dễ dàng mua, bán nợ xấu ở VN bởi việc đó chưa có tiền lệ. Nếu hai điều này được thực hành, tôi tin là không chỉ các nhà băng muốn bán nợ cho VAMC mà các nhà ĐTNN sẽ rất quan hoài tới thị trường nợ của hệ thống ngân hàng VN. Với chuyên gia lâu năm nghiên cứu về vấn đề này, quan điểm của ông thế nào? Như các bạn đã biết, mô hình Cty xử lý nợ xấu ở mỗi quốc gia không giống nhau nhưng đây chính tà tà phương tiện hữu hiệu của hệ thống NHNN để tái cấu trúc toàn ngành.
Nhưng ngăn trở là bây giờ VN chưa có được một cơ chế đặc thù để thu hút đầu tư từ các tổ chức, DN nước ngoài dự mua bán nợ xấu tại VN
Với những thông báo mà VAMC đưa ra, theo tôi đây là giải pháp duy nhất hiện thời mà VN có thể ứng dụng để xử lý dứt điểm nợ xấu, bởi thường phí giải quyết cần một khoản tiền khôn cùng tốn kém, đắt đỏ trong khi nguồn lực của nhà nước lại có hạn.
Và để Cty VAMC mua được nhiều nợ thì kinh nghiệm các nước đã chỉ ra rằng: trước nhất, VAMC phải xác định rõ đích và kế hoạch kinh doanh một cách dài hạn, VAMC phải thúc đẩy nhanh quá trình chuyển nhượng tài sản, xử lý nợ xấu, xây dựng phương án kinh dinh, xác định chiến lược cho các tài sản sau thu hồi… Những vấn đề quản trị và tính sáng tỏ của VAMC được đưa lên hàng đầu, phê duyệt sở hữu đội ngũ chuyên gia có chuyên môn cao nhưng độc lập hoàn toàn với NHNN.
Còn Malaysia, với mô hình Danaharta, đã phóng thích thành công 70% nợ xấu nhờ trao cho tổ chức giải quyết nợ xấu một khung khổ pháp lý đặc biệt. Điều này cũng khiến bức tranh nợ xấu của hệ thống ngân hàng vẫn còn xám xịt. - Ít ông, các tổ chức tài chính nước ngoài có chung nhận định là các nhà đầu tư quốc tế đã sẵn sàng mua nợ xấu VN.
Để giải cứu những tổ chức tín dụng sắp "chết", Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) quyết định bơm 700 tỉ USD. 000 tỉ đồng nợ xấu (tương đương 474 triệu USD).
